رسانه ها ابزار مکمل نظام آموزشی و توسعه فرهنگی کشور

به گزارش خط شهر و به نقل از نبض شهر، شهرزاد امیری – رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی و ابزارهای قدرتمند ارتباط جمعی، نقشی حیاتی در توسعه فرهنگی و آموزشی هر کشوری ایفا می کنند. این ابزارها با نفوذ گسترده خود در ابعاد مختلف زندگی افراد، می توانند عاملی برای ارتقای سطح دانش و آگاهی عمومی، ترویج ارزش ها و فرهنگ، تشویق به گفتگوی آزاد، و در نهایت، پیشرفت و تعالی جامعه باشند. رسانه ها می توانند به عنوان ابزار مکمل نظام آموزشی رسمی عمل کنند. از طریق برنامه های آموزشی تلویزیونی، رادیویی و آنلاین، محتوای آموزشی را به دانش آموزان و دانشجویان در سراسر کشور، به ویژه در مناطق محروم و دور افتاده، ارائه دهند. رسانه ها همچنین می توانند با تولید برنامه های آموزشی سرگرم کننده و جذاب، زمینه را برای یادگیری غیررسمی و مادام العمر افراد در هر سنی فراهم کنند. این امر به ارتقای سطح سواد و مهارت های مختلف در میان آحاد جامعه کمک می کند.

آموزش مهارت های زندگی از دیگر حوزه هایی است که رسانه ها می توانند با تولید برنامه هایی در این زمینه ، مانند حل مسئله، تفکر انتقادی، ارتباطات و کار تیمی، به افراد برای موفقیت در زندگی فردی و اجتماعی یاری برسانند. رسانه ها این قابلیت را دارد که با تولید برنامه هایی که ارزش های اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی را ترویج می کنند، به تقویت هویت ملی و ارتقای سطح فرهنگ عمومی جامعه کمک کنند. حفظ و نشر فرهنگ با تولید برنامه هایی به زبان های محلی، نمایش آداب و رسوم و سنت های اقوام مختلف، و معرفی مشاهیر و مفاخر فرهنگی از دیگر مواردی است که توسط رسانه ها می تواند به حفظ و نشر فرهنگ غنی و متنوع کشور کمک کنند. رسانه ها با ایجاد گفتگوی فرهنگی از طریق برگزاری مناظره ها، میزگردها و برنامه های گفتگو محور، زمینه را برای تبادل نظر و گفتگوی سازنده در مورد مسائل فرهنگی فراهم کنند.

رسانه ها وظیفه دارند اخبار و اطلاعات دقیق و به روز را در اختیار مردم قرار دهند تا آنها بتوانند در مورد مسائل مختلف آگاهی لازم را کسب کرده و در تصمیم گیری های فردی و اجتماعی خود با درایت بیشتری عمل کنند و با پرداختن به مسائل اجتماعی، مانند فقر، نابرابری، اعتیاد و خشونت خانگی، به افزایش آگاهی عمومی در مورد این مسائل و تلاش برای حل آنها کمک کنند. رسانه ها این ظرفیت را دارند که با تشویق مردم به مشارکت در فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، به تقویت جامعه مدنی و ایجاد جامعه ای پویا و سرزنده کمک کنند. تولید برنامه های سرگرم کننده و جذاب، اوقات فراغت مردم را به نحو مطلوبی پر کنند و به کاهش استرس و اضطراب در آنها کمک کنند . رسانه ها این توانمندی را دارند که با تولید برنامه هایی که خلاقیت و نوآوری را تشویق می کنند، به شکوفایی استعدادها و رشد فکری و فرهنگی جامعه کمک کنند. تقویت هویت ملی از دیگر جنبه هایی است که رسانه ها می توانند با تولید فیلم ها و سریال هایی که به تاریخ، فرهنگ و هویت ملی کشور می پردازند، به تقویت حس میهن پرستی و غرور ملی در میان مردم کمک کنند. با این حال، همانطور که اشاره شد، رسانه ها می توانند تاثیرات منفی نیز بر توسعه فرهنگی و آموزشی داشته باشند. برخی از رسانه ها محتوای خشونت آمیز، تبعیض آمیز یا غیر اخلاقی را منتشر می کنند که می تواند تاثیر منفی بر کودکان و نوجوانان داشته باشد.

ناگفته نماند در برخی موارد، رسانه ها به جای تمرکز بر تولید محتوای با کیفیت و آموزنده، بیشتر به دنبال کسب سود و جلب نظر مخاطبان هستند. این امر می تواند منجر به تولید برنامه های سطحی و بی محتوا شود. دسترسی به رسانه ها در همه مناطق به طور یکسان وجود ندارد. این امر می تواند منجر به افزایش نابرابری و محرومیت از اطلاعات برای افراد در مناطق محروم و اقشار کم درآمد شود. برای تضمین آزادی بیان و تبادل نظر، ضروری است که رسانه ها از استقلال کافی برخوردار باشند و از دخالت های دولتی و غیر دولتی مصون باشند. با آموزش سواد رسانه ای به مردم، می توان آنها را به مصرف کنندگان آگاه و نقاد تبدیل کرد تا بتوانند محتوای رسانه ها را به طور صحیح ارزیابی کنند. حمایت از تولید محتوای با کیفیت و آموزنده در رسانه ها، از طریق اعطای کمک های مالی و تسهیلات، می تواند به ارتقای سطح برنامه ها و تقویت نقش فرهنگی و آموزشی رسانه ها کمک کند. رسانه ها باید از تنوع جامعه در برنامه ها و محتوای خود نماینده باشند و به مبارزه با تبعیض و نابرابری بپردازند. رسانه ها، مدارس و جامعه باید برای ترویج یادگیری مادام العمر و توسعه فرهنگی و آموزشی با یکدیگر همکاری کنند.